Vịnh Hạ Long là một vịnh nhỏ thuộc phần bờ Tây vịnh Bắc Bộ, bao gồm vùng biển đảo thuộc thành phố Hạ Long, thị xã Cẩm Phả và một phần của huyện đảo Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh.
Vịnh Hạ Long trở thành một trong 7 Kỳ quan Thiên nhiên mới của thế giới, được UNESCO hai lần công nhận là di sản thiên nhiên thế giới vào các ngày 17/12/1994 và 02/12/2000. Danh hiệu UNESCO gồm danh sách các di sản thế giới, khu dự trữ sinh quyển thế giới, di sản tư liệu thế giới, công viên địa chất toàn cầu, di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại… . Trong hệ thống các danh hiệu của UNESCO, di sản thế giới là danh hiệu danh giá nhất và lâu đời nhất.
Nằm trong danh sách N7W sơ bộ được liệt kê theo thứ tự bảng chữ cái: Rừng Amazon (Nam Mỹ, nằm trên lãnh thổ Bolivia, Brazil, Colombia, Ecuador, Guiana, Guyana, Surianme, Venezuela); Vịnh Hạ Long (Việt Nam), Thác nước Iguazu (Argentina, Brazil), Đảo Jeju (Hàn Quốc), Đảo Komodo (Indonesia), Dòng sông ngầm Puerto Princesa (Philippines) và Núi Bàn (Nam Phi).
Vịnh Hạ Long được công nhận về giá trị địa chất, địa mạo và vẻ đẹp vượt qua hơn 400 kỳ quan từ hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ, lọt vào danh sách 28 ứng viên để lựa chọn ra 7 kỳ quan được New 7 Wonders (N7W) công bố.
Vẻ đẹp của vịnh Hạ Long được tạo nên từ 3 yếu tố: đá, nước và bầu trời. Vịnh Hạ Long có diện tích khoảng 1.553km2, bao gồm 1.969 hòn đảo, vùng lõi của vịnh có diện tích 334km2 với hơn 775 hòn đảo lớn nhỏ, phần lớn là đảo đá vôi, hệ thống hang động phong phú. Trong vịnh có cảnh quan đặc sắc do đảo đá Hạ Long muôn hình vạn trạng với nét hoạ tiết, màu sắc của đảo núi, hòa quyện với trời biển tạo nên một bức tranh thuỷ mặc tráng lệ.
Trải qua 500 triệu năm kiến tạo là quá trình Vịnh Hạ Long trở thành nền tảng phát sinh các giá trị vô giá của loài người như đa dạng sinh học, văn hóa khảo cổ và các giá trị nhân văn khác, qua lịch sử địa chất – địa mạo có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với khoa học địa mạo trên toàn cầu, cũng như việc nghiên cứu sự hình thành và phát triển của vỏ Trái đất.
Vịnh Hạ Long là nơi phát triển của hệ sinh thái rừng kín, mưa ẩm nhiệt đới và hệ sinh thái biển, ven bờ với nhiều tiểu hệ sinh thái, trong đó có 14 loài thực vật và khoảng 60 loài động vật đặc hữu đã được phát hiện trong số hàng ngàn động, thực vật quần cư tại vịnh.
Du khách đến “kỳ quan thiên nhiên mới của thế giới” Vịnh Hạ Long còn có thể chiêm ngưỡng rất nhiều những “kỳ quan” khác với những vẻ đẹp độc đáo, riêng biệt của Hạ Long như: Hang Sửng Sốt, Động Thiên Cung, Hang Trinh Nữ, Hang Đầu Gỗ, Mê Cung, Đảo Ti Tốp, bãi Ba Trái Đào, Bãi Cháy – bãi tắm đẹp nhất của vịnh,…
Các đảo đá trên Vịnh Hạ Long có những hình thù riêng, không giống bất kỳ hòn đảo nào ven biển Việt Nam và cũng không có đảo nào giống đảo nào. Có chỗ đảo quần tụ lại nhìn xa ngỡ chồng chất lên nhau, nhưng cũng có chỗ đảo đứng dọc ngang xen kẽ nhau, tạo thành tuyến chạy dài hàng chục kilômét như một bức tường thành. Qua quá trình khảo cổ tại vịnh Hạ Long từ đầu thế kỷ thứ 20 đến nay cho thấy nơi đây là một trong những cái nôi của văn minh nhân loại
Đối với người dân Việt Nam, Vịnh Hạ Long mang một ý nghĩa về văn hóa, tinh thần, tâm linh to lớn, thể hiện qua truyền thuyết Con Rồng Cháu Tiên…qua những chứng tích lịch sử ý nghĩa như thương cảng Vân Đồn, chiến tích Bãi Cháy, Núi Bài Thơ lịch sử, trận thủy chiến Hang Đầu Gỗ…
Vịnh Hạ Long là nơi rồng đáp xuống, Hòn Rồng giống như một con rồng đang bay lượn trên mặt nước; Hòn Lã Vọng lại giống như một ông lão đang ngồi câu cá; Hòn Đầu Người giống khuôn mặt ai đó đang hướng về đất liền; Hòn Trống Mái giống hai con gà đang chụm đầu bên nhau; Hòn Con Cóc, Đảo Ngọc Vừng, Đảo Ti Tốp, Đảo Tuần Châu, Hang Sửng Sốt, Động Thiên Cung, Hang Đầu Gỗ…
Có thể nói, mỗi đảo đá hiện lên dưới mỗi góc nhìn khác nhau, mỗi thời điểm khác nhau lại biến hoá thành những hình khối, màu sắc khác nhau. Có người nói, Vịnh Hạ Long là “bức tranh thuỷ mặc”, mỗi lần ngắm lại phát hiện ra vẻ đẹp khác lạ.
Một trong những thế mạnh nữa của Hạ Long là giao thông, cảng biển và đánh bắt, nuôi trồng thuỷ sản. Vịnh Hạ Long là vùng biển đảo có khí hậu phân hóa 2 mùa rõ rệt: mùa hạ nóng ẩm với nhiệt độ khoảng 27-29 °C và mùa đông khô lạnh với nhiệt độ 16-18 °C, nhiệt độ trung bình năm dao động trong khoảng 15-25 °C. Lượng mưa trên vịnh Hạ Long vào khoảng từ 2.000mm – 2.200mm điều kiện thuận lợi về địa hình, khí hậu, thuỷ văn rất an toàn cho việc neo đậu tàu thuyền.
Vịnh Hạ Long có nhiều thuận lợi để xây dựng hệ thống giao thông cảng biển lớn mạnh nối liền tuyến vận tải thuỷ trong nước và thế giới còn vì là một vùng biển kín, ít sóng. Cư dân vùng vịnh phần lớn sống trên thuyền, trên nhà bè để thuận tiện cho việc đánh bắt, nuôi trồng và lai tạo các giống thủy sản, hải sản. Ngày nay đời sống của cư dân Vịnh Hạ Long đã phát triển do kinh doanh dịch vụ du lịch.
Kinh tế biển và du lịch Hạ Long ngày càng phát triển, du khách khi tới Hạ Long có rất nhiều lựa chọn như tham quan, nghỉ dưỡng. Vịnh Hạ Long có 8 tuyến tham quan du lịch theo quy định, trong đó có 6 điểm dịch vụ lưu trú, nghỉ đêm trên vịnh, gồm: Bồ Nâu – Sửng Sốt; Hang Luồn; Trinh Nữ; Lạch Đầu Xuôi, Cống Đỏ và Hồ Ba Hầm. Một số điểm dịch vụ hấp dẫn được tổ chức như:
+ Tiệc rượu ở hang Trống
+ Tắm biển và leo núi ngắm cảnh ở đảo Ti tốp
+ Du lịch sinh thái ở Soi Sim
+ Du lịch văn hoá ở làng chài Cửa Vạn, hang Tiên Ông, động Mê Cung
+ Chèo kayak ở vịnh Bái Tử Long, chèo mủng ở hang Luồn…
Cùng đến tham gia đánh bắt, câu cá với ngư dân; lặn biển; chèo thuyền kayak… và ngắm bức tranh thủy mặc khổng lồ, tráng lệ để thấy Hạ Long xứng đáng là một biểu tượng du lịch Việt Nam và hiểu vì sao hình ảnh hòn Gà Chọi trong vịnh được Tổng Cục Du Lịch Việt Nam chọn làm logo!
